Thay Khớp Tay Chân: Tổng Quan và Phẫu Thuật

Phẫu thuật thay khớp tay chân là một biện pháp quan trọng trong điều trị các khớp bị tổn thương, đặc biệt là do thoái hóa, chấn thương hoặc các bệnh lý như ung thư. Không chỉ áp dụng cho các khớp lớn như khớp gối, khớp vai, khớp háng, hay khớp khuỷu, phẫu thuật này còn thường xuyên được thực hiện với các khớp nhỏ hơn như khớp bàn tay, ngón tay, cổ tay, và cổ chân. Đây là những khớp thường xuyên hoạt động, dễ bị tổn thương và thoái hóa, đòi hỏi phương pháp điều trị thay khớp để khôi phục chức năng. Cùng Y Dược Vĩnh Phúc tìm hiểu nhé.

Mục lục

Phẫu thuật thay khớp tay chân cho đối tượng và lợi ích

Khớp bàn tay bao gồm các khớp ngón tay và liên đốt ngón tay. Do là nhóm khớp nhỏ, chúng thường ít được chú ý như các khớp lớn khác trên cơ thể. Tuy nhiên, khi các khớp này bị thoái hóa hoặc chấn thương, chức năng bị suy giảm, gây ra biến dạng, đau đớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

Chỉ định đối với thay khớp tay chân

Phẫu thuật thay khớp bàn tay được chỉ định thay khớp nhân tạo trong các trường hợp:

Viêm khớp bàn tay ở người lớn tuổi ít hoạt động
Viêm khớp dạng thấp
Thoái hóa khớp
Chấn thương gây biến dạng khớp bàn tay và ngón tay

Lợi ích của phẫu thuật này bao gồm giảm đau, tăng cường phạm vi cử động của ngón tay, và cải thiện chức năng bàn tay, giúp người bệnh có cuộc sống bình thường hơn.

Các lựa chọn phẫu thuật khớp bàn tay

Có nhiều lựa chọn thay khớp khác nhau, phụ thuộc vào vị trí và tình trạng của các khớp:

Khớp DIP (khớp gần đầu ngón tay nhất): Thay khớp ở vị trí này không thường được khuyến khích do kích thước xương nhỏ, khó giữ implant. Tuy nhiên, khi viêm khớp tiến triển nghiêm trọng, phẫu thuật thay khớp có thể được xem xét.
Khớp PIP (khớp thứ hai tính từ đầu ngón tay): Đây là loại khớp thường được thay thế nhất. Các ngón nhỏ như ngón út và ngón đeo nhẫn là lựa chọn phù hợp vì chúng ít ảnh hưởng đến chức năng cầm nắm.
Khớp cơ ngón cái: Đây là khớp chịu lực nhiều nhất và dễ bị thoái hóa, đặc biệt ở phụ nữ. Phẫu thuật sử dụng vật liệu tự nhiên để tái tạo dây chằng – gân, đảm bảo khớp ngón cái hoạt động ổn định sau khi thay khớp.

Quy trình phẫu thuật thay khớp bàn tay, ngón tay và cổ tay

Quy trình phẫu thuật

Giai đoạn chuẩn bị

Khám và đánh giá: Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, chụp X-quang, MRI để đánh giá mức độ tổn thương khớp, chức năng của các cơ và dây thần kinh xung quanh.
Xét nghiệm: Máu, nước tiểu để đánh giá sức khỏe tổng thể, loại trừ các bệnh lý khác.
Tư vấn: Bác sĩ sẽ giải thích chi tiết về phẫu thuật, lợi ích, rủi ro, cũng như các lựa chọn điều trị khác.

Giai đoạn phẫu thuật

Gây mê: Bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân hoặc gây tê vùng.
Rạch da: Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ trên da để tiếp cận khớp bị tổn thương.
Loại bỏ khớp hư hỏng: Khớp bị hư hỏng sẽ được lấy ra khỏi cơ thể.
Cấy ghép khớp nhân tạo: Khớp nhân tạo được làm từ vật liệu tương thích sinh học sẽ được đặt vào vị trí của khớp cũ.
Khâu vết mổ: Vết mổ sẽ được khâu kín.

Phẫu thuật thay khớp tay chân có thể được tiến hành dưới gây mê toàn thân hoặc gây tê cục bộ. Sau khi gây mê, khu vực phẫu thuật được sát trùng và bác sĩ sẽ thực hiện vết rạch ở phía sau các khớp cần thay thế.

Phẫu thuật thay khớp cổ chân

Chỉ định và quy trình thay khớp cổ chân

Phẫu thuật thay khớp cổ chân thường ít được chỉ định hơn so với các khớp khác, chỉ được thực hiện trong các trường hợp như:

Thoái hóa khớp cổ – bàn chân
Gãy xương cổ chân, gãy xương sên
Chấn thương nặng, viêm khớp do bệnh lý

Xương khớp cổ chân nhân tạo thường được sản xuất bằng công nghệ in 3D từ hợp kim titan với mặt khớp bằng nhựa Polyethylene.

Phục hồi sau phẫu thuật thay khớp bàn tay cổ chân

Sau phẫu thuật, ngón tay được cố định bằng nẹp trong khoảng 3 tuần và chỉ khâu sẽ được cắt sau 10-14 ngày. Trong thời gian này, người bệnh nên nâng cao tay để giảm sưng và tránh đau. Phục hồi hoàn toàn thường diễn ra sau khoảng 3 tháng. Các biện pháp vật lý trị liệu, như chiếu đèn hoặc các bài tập nhẹ nhàng, có thể hỗ trợ quá trình này.

Một số bài tập hỗ trợ phục hồi sau phẫu thuật thay khớp bàn tay

Duỗi căng ngón tay: Giúp duy trì sự linh hoạt của các ngón tay.
Căng lòng bàn tay và sấp ngửa bàn tay: Giúp tăng cường chức năng vận động.

Khả năng phục hồi nhanh hay chậm sau phẫu thuật thay khớp cổ chân phụ thuộc vào cách chăm sóc và tập luyện. Các biện pháp như kê cao chân khi nằm, chườm lạnh để giảm sưng, dùng thuốc giảm đau và tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện tình trạng.

Một số bài tập vật lý trị liệu hỗ trợ

Gấp và duỗi bàn chân: Giúp duy trì sự linh hoạt và tăng cường sức mạnh cơ bắp chân.
Xoay khớp cổ chân: Hỗ trợ phục hồi các dây chằng bị tổn thương.
Căng cơ bắp chân: Tăng cường khả năng vận động và giảm sưng nề khớp.

Tuy nhiên, mỗi loại phẫu thuật đều có những yêu cầu và đặc điểm riêng, đòi hỏi người bệnh phải tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc và tập luyện để đảm bảo kết quả tốt nhất.

Giáo Dục - Y Tế

Thay Khớp Tay Chân: Tổng Quan và Phẫu Thuật | 2024