Trong quá trình mang thai, nhu cầu dinh dưỡng của người mẹ đóng vai trò rất quan trọng. Chế độ ăn uống không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Trong thời kỳ này, cơ thể người mẹ cần bổ sung thêm từ 25 – 30% lượng dinh dưỡng so với bình thường. Cùng Y Dược Vĩnh Phúc tìm hiểu nguy cơ loãng xương ở phụ nữ mang thai nhé.
Tại sao phụ nữ mang thai và cho con bú có nguy cơ loãng xương?
Canxi là một trong những khoáng chất quan trọng nhất để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Canxi giúp ổn định nhịp tim tránh nguy cơ loãng xương, truyền tín hiệu đến hệ thần kinh, phát triển hormone, và đặc biệt là phát triển xương và răng. Trong quá trình mang thai, từ tuần thứ 30, khoảng ⅔ lượng canxi được chuyển từ mẹ sang con. Sự chuyển giao này chủ yếu từ chế độ ăn uống và phần còn lại từ nguồn dự trữ của mẹ. Thiếu hụt canxi ở mẹ có thể dẫn đến bệnh tim mạch và tăng huyết áp ở trẻ.
Trong ba tháng cuối của thai kỳ, thai nhi cần lượng canxi nhiều nhất. Nếu chế độ dinh dưỡng của mẹ không cung cấp đủ canxi, cơ thể sẽ rút canxi từ xương của mẹ, dẫn đến giảm mật độ xương. Phụ nữ thường mất 3 – 6% khối lượng xương trong thời gian cho con bú. Mặc dù cơ thể mẹ phải cung cấp lượng canxi lớn cho con, cơ thể có cơ chế điều tiết bảo vệ hệ xương như sau:
- Hấp thụ canxi tốt hơn: Trong thai kỳ, phụ nữ hấp thụ canxi từ thực phẩm và vitamin bổ sung tốt hơn so với khi không mang thai.
- Hormone estrogen: Hormone này được sản xuất nhiều hơn, giúp canxi gắn kết vào xương, bảo vệ xương khỏi bị tiêu hủy và loãng.
Tuy nhiên, các cơ chế bảo vệ này giảm sau khi sinh, đặc biệt là khi nồng độ estrogen suy giảm. Tình trạng loãng xương sau sinh xảy ra ở nhiều phụ nữ.
Biểu hiện của loãng xương ở phụ nữ mang thai
Những biểu hiện loãng xương ở phụ nữ mang thai trong giai đoạn đầu bao gồm:
- Gãy và giòn móng, răng lung lay, ố vàng, rụng tóc: Các triệu chứng này rõ ràng nhất sau khi gội đầu.
- Đau lưng: Đây là dấu hiệu đặc trưng nhất, có thể đau thoáng qua hoặc dai dẳng tùy theo mức độ thiếu hụt canxi.
- Chuột rút và đau nhức cơ: Các triệu chứng này xuất hiện ở đùi, bắp chân, bàn chân, và rõ ràng hơn vào ban đêm.
- Răng yếu và dễ rụng: Bên cạnh đó, phụ nữ mang thai thường xuyên cảm thấy mệt mỏi.
Ở cấp độ nặng hơn, phụ nữ đang mang thai có thể dẫn tới co giât, bất tỉnh do thiếu canxi trầm trọng.
Ảnh hưởng của loãng xương ở mẹ đến thai nhi
Thai nhi sẽ không tránh được những ảnh hưởng xấu từ việc thiếu canxi của mẹ, bao gồm còi xương, khò khè bẩm sinh, dị dạng xương, chậm phát triển, thóp rộng, khó ngủ, vã mồ hôi nhiều.
Nhiều người cho rằng áp dụng các biện pháp dự phòng đơn giản là đủ để ngăn ngừa loãng xương ở phụ nữ mang thai, nhưng thực tế cho thấy vấn đề này vẫn xảy ra, ngay cả khi phụ nữ đang cho con bú. Lượng canxi của mẹ cung cấp cho trẻ qua sữa, đồng nghĩa với việc lượng canxi bị mất đi sẽ phụ thuộc vào số lượng sữa của mẹ, số lần cho con bú trong ngày và thời gian mỗi lần bú.
Sau khi sinh, estrogen giảm, đây chính là nguyên nhân gây ra loãng xương thường gặp ở các mẹ bỉm. Tuy nhiên, sau khoảng 6 tháng, khi bé ngừng bú, loãng xương ở mẹ sẽ được phục hồi nhanh chóng.
Cách bổ sung canxi cho bà bầu có nguy cơ loãng xương
Các mẹ bỉm cần bổ sung canxi để tránh nguy cơ loãng xương như sau:
- Ba tháng đầu: Mỗi ngày cần bổ sung 850mg canxi.
- Ba tháng giữa: Mỗi ngày cần phải bổ sung tối thiểu 1000mg
- Ba tháng cuối: Đây là giai đoạn cần nhiều canxi nhất, với hàm lượng mỗi ngày từ 1.500 – 1.600mg.
Nếu mang song thai hoặc đa thai, nhu cầu canxi sẽ cao hơn. Canxi có thể bổ sung qua chế độ ăn hàng ngày như cua đồng, tôm đồng, sữa, sữa đậu nành, cà rốt, vừng. Tăng cường viên uống bổ sung canxi có thể uống sữa để tăng canxi.
Thai phụ nên tránh ăn rau cùng lúc với việc uống thuốc bổ sung canxi vì cellulose trong rau có thể giữ lại canxi, ngăn cản sự hấp thu vào máu. Một số trường hợp cần lưu ý khi sử dụng biệt dược chứa canxi, như tránh các chế phẩm canxi quá ngọt hoặc chứa nhiều natri, calci gluconat vì có thể dẫn tới những vấn đề không mong muốn khác.
Khám thai định kỳ: Thai phụ cần đến bệnh viện chuyên khoa thường xuyên để làm xét nghiệm và siêu âm định kỳ. Việc này nhằm đảm bảo mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện, đồng thời xác định rõ tình trạng canxi và các dưỡng chất khác, cũng như phát hiện sớm các dấu hiệu loãng xương.
Có thể bạn quan tâm
- Chụp X-quang Loãng Xương – Tìm Hiểu Các Phương Pháp Chuẩn Đoán
- Loãng Xương – Tìm Hiểu Nguyên Nhân, Biện Pháp và Chuẩn Đoán
- Triệu Chứng Thoái Hoá Khớp Gối – Nguyên nhân, Phòng ngừa
- Những Chấn Thương Bóng Rổ Thường Gặp và Biện Pháp Phòng Ngừa Hiệu Quả