Huyết Thanh Trong Viêm Khớp Dạng Thấp - Điều Trị

Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh lý tự miễn mãn tính, được biết đến như một trong những bệnh phổ biến nhất liên quan đến hệ cơ xương khớp. Bệnh này gây ra những tổn thương chính yếu đến các khớp và thường ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người mắc. Trong quá trình chẩn đoán, bác sĩ thường dựa vào các tiêu chuẩn lâm sàng, các xét nghiệm huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp, chẩn đoán hình ảnh và yếu tố dạng thấp (RF). Cùng Y Dược Vĩnh Phúc tìm hiểu nhé.

Mục lục

Các xét nghiệm huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp

Đối với việc chẩn đoán bệnh, các xét nghiệm huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp đóng vai trò rất quan trọng. Những xét nghiệm này bao gồm yếu tố dạng thấp huyết thanh (RF), kháng thể chống lại peptid citrullinated vòng (anti-CCP), và các chỉ số viêm như tốc độ máu lắng.

Yếu tố dạng thấp RF

Yếu tố dạng thấp RF là một kháng thể gamma globulin xuất hiện ở khoảng 70% người bệnh viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, nồng độ RF có thể dao động tùy thuộc vào phòng xét nghiệm và tình trạng bệnh.

RF không chỉ xuất hiện ở bệnh viêm khớp dạng thấp mà còn có thể được phát hiện ở những người mắc các bệnh lý tự miễn khác như lupus ban đỏ hệ thống, bệnh u hạt, hoặc một số bệnh nhiễm trùng mãn tính như viêm gan virus, viêm nội tâm mạc do vi khuẩn, lao, và cả ung thư. Đặc biệt, mức RF thường rất cao ở những người bệnh bị viêm gan C và một số bệnh nhiễm trùng mãn tính khác.

Kháng thể anti-CCP

Khác với RF, kháng thể anti-CCP có độ đặc hiệu cao đối với viêm khớp dạng thấp, đạt khoảng 90%, với độ nhạy dao động từ 77-86%. Xét nghiệm anti-CCP không chỉ hữu ích trong chẩn đoán mà còn có giá trị tiên lượng tiến triển của bệnh. Anti-CCP đặc hiệu hơn so với RF vì kháng thể này hiếm khi xuất hiện ở người mắc bệnh viêm gan C hay các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng xương khớp khác. Do đó, xét nghiệm anti-CCP thường được xem là phương pháp hữu hiệu giúp chẩn đoán viêm khớp dạng thấp một cách chính xác.

Kháng thể anti-CCP được hệ miễn dịch tạo ra nhằm chống lại peptide citrullinated vòng. Citrulline là một chất được sản xuất trong cơ thể từ quá trình chuyển hóa arginine, một loại axit amin thiết yếu. Trong một số trường hợp, quá trình chuyển hóa này tạo ra những cấu trúc trung gian có dạng vòng, gọi chung là peptide citrullinated vòng. Việc sản xuất các kháng thể anti-CCP thường xảy ra cùng với các biến đổi khác trên cơ thể, phổ biến ở những người mắc viêm khớp dạng thấp.

Xét nghiệm kháng thể anti-CCP

Do có độ đặc hiệu và độ nhạy cao, xét nghiệm kháng thể anti-CCP được coi là một trong những phương pháp chẩn đoán viêm khớp dạng thấp chính xác nhất hiện nay. Khi kết hợp với yếu tố dạng thấp RF, xét nghiệm này mang đến nhiều giá trị hữu ích trong chẩn đoán bệnh lý.

Khi nào nên xét nghiệm kháng thể anti-CCP?

Chỉ số bình thường của anti-CCP huyết thanh trong viêm khớp dạng thấp là dưới 17 U/mL. Nếu giá trị anti-CCP bằng hoặc vượt ngưỡng 17 U/mL, kết quả được coi là dương tính (+).

Xét nghiệm anti-CCP thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

Kết hợp với xét nghiệm RF: Xét nghiệm anti-CCP thường được tiến hành cùng với xét nghiệm yếu tố dạng thấp RF để tăng độ chính xác trong chẩn đoán viêm khớp dạng thấp.
Khi có triệu chứng lâm sàng: Đối với những bệnh nhân có biểu hiện viêm khớp đối xứng hoặc đau khớp nhưng kết quả xét nghiệm yếu tố dạng thấp (RF) lại âm tính, xét nghiệm kháng thể kháng peptide citrullinated cyclic (anti-CCP) thường được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn
Đánh giá tiến triển bệnh: Bên cạnh việc chẩn đoán ban đầu, xét nghiệm anti-CCP còn đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi diễn biến bệnh và đánh giá hiệu quả điều trị ở những bệnh nhân nghi ngờ mắc viêm khớp dạng thấp nhưng chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn chẩn đoán.

Đánh giá kết quả xét nghiệm anti-CCP

Việc đánh giá kết quả xét nghiệm cần được thực hiện dựa trên sự kết hợp giữa triệu chứng lâm sàng và các chỉ số xét nghiệm:

Nếu cả anti-CCP và RF đều dương tính (+), nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp của bệnh nhân là rất cao, và bệnh có thể đang tiến triển nặng hơn.
Nếu anti-CCP dương tính (+) nhưng RF âm tính (-) và bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng của viêm khớp dạng thấp, khả năng mắc bệnh trong giai đoạn đầu.
Nếu anti-CCP âm tính (-) nhưng RF dương tính (+) và các triệu chứng lâm sàng phù hợp, bệnh nhân có thể mắc viêm khớp dạng thấp hoặc một số bệnh viêm khớp khác.
Nếu cả hai xét nghiệm đều âm tính (-), khả năng mắc viêm khớp dạng thấp là thấp, nhưng vẫn cần dựa vào triệu chứng lâm sàng để đưa ra chẩn đoán cuối cùng.

Theo dõi tiến triển bệnh

Việc theo dõi tiến triển của viêm khớp dạng thấp không nhất thiết phải lặp lại các xét nghiệm kháng thể như anti-CCP và RF nếu các xét nghiệm trước đó đã xác định dương tính (+).

Giáo Dục - Y Tế

Huyết Thanh Trong Viêm Khớp Dạng Thấp – Trong Điều Trị Bệnh Lý